روایی و پایایی پرسشنامه

ابزاری که برای جمع‌آوری داده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند در مرحله نخست باید از روایی برخوردار باشند و در مرحله دوم باید پایایی داشته باشند.

روایی ‌(اعتبار) به ارتباط منطقی، بین پرسش‌های آزمون و مطلب مورد سنجش اشاره دارد. وقتی گفته می‌شود آزمون، روایی دارد به این معنا است که پرسش‌های آزمون به طور دقیق آن چه را که مورد نظر می‌باشد، می‌سنجد. اعتبار، جنبه های مختلف دارد و ارتباط بین پرسش و آزمودنی با توجه به کلیه جنبه های آن حاصل می‌شود. در صورتی که این ارتباط وجود نداشته باشد اعتبار به وجود نمی‌آید. در یک پژوهش برای بررسی روایی پرسشنامه از روش روایی محتوایی، ملاکی، و اعتبار سازه استفاده می‌شود. روایی محتوایی بیشترین کاربرد را در تعیین روایی یک مقیاس دارد. اعتبار محتوای یک ابزار اندازه‌گیری به سؤال‌های تشکیل دهنده آن بستگی دارد. برای تعیین اعتبار محتوایی، پرسشنامه به تعدادی از صاحب‌نظران داده می‌شود و از آن‌ها در مورد سؤالات و ارزیابی فرضیه‌ها نظرخواهی می‌گردد تا روایی پرسشنامه را تأیید نمایند.

پایایی (قابلیت اعتماد) یکی از ویژگی‌های فنی ابزار اندازه‌گیری است که نشان دهنده این است که ابزار اندازه‌گیری تا چه اندازه نتایج یکسانی در شرایط مشابه به دست می‌دهند. روش موازی، دو نیمه کردن، کودر-ریچاردسون و آلفای کرونباخ ‌از جمله روش‌های سنجش پایایی هستند که روش آلفای کرونباخ کاربرد بیشتری دارد.

برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، ابتدا باید واریانس نمرات هر سؤال پرسشنامه(σ_y) و واریانس کل آزمون (σ_x)را محاسبه کرد و سپس با استفاده از فرمول زیر مقدار ضریب آن را محاسبه نمود. چنانچه این مقدار بیش از 70% محاسبه گردد، پایایی پرسشنامه مطلوب ارزیابی می‌شود.(K تعداد پرسش ها)